Cuộc chiến kích thước khối Bitcoin - Nội chiến không hồi kết

Cuộc chiến kích thước khối Bitcoin là một trong những cuộc tranh cãi gay gắt nhất trong cộng đồng Bitcoin vài năm gần đây. Mấu chốt của vấn đề là khả năng mở rộng - Bitcoin nên mở rộng như thế nào để có thể xử lý nhiều giao dịch hơn và được đón nhận. Một phe ('Big Blocker') cho rằng khối, gồm tất cả dữ liệu giao dịch, nên được tăng kích thước để cho phép thông lượng cao hơn. Phe còn lại - như bạn đoán, 'Small Blocker' - tin rằng kích thước khối nên được giữ ở mức nhỏ để ưu tiên tính phân quyền và bảo mật.

Sơ lược về kích thước khối

Quay về năm 2010, Satoshi Nakamoto đã thêm giới hạn, dường như là tuỳ ý, về kích thước khối là 1 MB cho Bitcoin. Việc ẩn danh của Satoshi Nakamoto đã khiến quyết định và ý định này trở nên thêm phần bí ẩn. Nhiều người suy đoán đây là một biện pháp bảo hiểm bổ sung nhằm đảm bảo blockchain Bitcoin không cần cấp quyền và duy trì rào cản gia nhập thấp, vì người tham gia phải tải xuống tất cả dữ liệu khối để tham gia mạng lưới mà không có bên thứ ba.

Kích thước khối 1 MB nhanh chóng trở thành một rào cản lớn khi Bitcoin trở nên nổi tiếng trong vài năm. Các khối này được xác nhận khoảng 10 phút một lần nhưng mỗi khối chỉ chứa 1,500 đến 3,000 giao dịch. Ngày càng có nhiều giao dịch xếp hàng trong mempool và giành không gian khối quý giá trong khi phí gas ngày càng cao. Và một quan điểm khác đã sớm xuất hiện.

"Big Blocker" lập luận rằng việc tăng kích thước khối, chẳng hạn như 2MB hoặc 4MB, sẽ cho phép nhiều giao dịch hơn trong mỗi khối và giảm độ trễ. Việc tăng thông lượng chắc chắn sẽ mở đường cho Bitcoin trở thành một loại tiền tệ và giải pháp thanh toán toàn cầu - điều mà ngay cả những Small Blocker cũng mong muốn.

Tuy nhiên, phe phản đối cho rằng việc tăng kích thước khối sẽ gây rủi ro phân quyền vì các khối lớn hơn khiến các nút và thợ khai thác trong thời gian ngắn khó theo kịp mạng lưới hơn. Họ sợ sự tập trung quyền lực vào các nhóm khai thác lớn nếu những người chơi nhỏ lẻ bị loại. Một số người còn nghĩ rằng việc tăng kích thước khối để giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng giống như lấy giấy bọc lửa. Ưu tiên nguy hiểm này có thể khiến các nhà phát triển lười biếng, những người xem đây là giải pháp toàn diện cho mọi vấn đề thay vì tìm cách sử dụng không gian khối tốt hơn và các giải pháp mở rộng khác.

Sự thỏa hiệp tồi tệ

Trong năm 2016, Thỏa thuận Hồng Kông dường như là một thỏa hiệp đủ để chỉ ra rằng hai phe cuối cùng đã tìm thấy tiếng nói chung. Với việc triển khai Segregated Witness (SegWit), thông tin nhân chứng đã bị xóa khỏi khối và kích thước dữ liệu đã giảm. Thỏa thuận này cũng bao gồm việc tăng kích thước khối lên khoảng 2 MB. Big Blocker hào hứng trước quyết định này, trong khi Small Blocker vui mừng khi thấy việc sử dụng không gian khối hiệu quả hơn.

Nhưng vấn đề không dừng lại ở đó. Big Blocker coi sự gia tăng này là một cách khắc phục tạm thời, tồi tệ - giải pháp sẽ sớm gặp phải trở ngại khác về kích thước, trong khi Small Blocker kiên quyết chống lại việc tăng kích thước khối theo bất kỳ cách nào. Cả hai bên đã không đạt được sự đồng thuận.

Các nhà phát triển và tuyên truyền sớm bắt đầu tìm kiếm những giải pháp khác. Vào tháng 8 năm 2017, Big Blocker tiến hành một đợt hard fork để tạo ra Bitcoin Cash (BCH), bắt đầu với kích thước khối 8 MB. Bitcoin vẫn có kích thước khối 1 MB nhưng đã thông qua soft fork SegWit để cho phép nhiều giao dịch hơn. SegWit đã thực hiện các tối ưu khác để tăng kích thước khối hiệu quả lên khoảng 1.6 đến 2 MB.

Hòa bình tạm thời

Cuộc chiến kích thước khối đã lắng dịu kể từ hard fork BCH. Tuy nhiên, tranh cãi về khả năng mở rộng vẫn tiếp tục trong cả cộng đồng BTC và BCH. BCH đã tăng kích thước khối lên 32MB nhưng vẫn thiếu dung lượng. Cộng đồng Bitcoin tiếp tục nghiên cứu các giải pháp như Lightning Network, Liquid Network, chữ ký Schnorr và các cách tối ưu hóa khác để tăng khả năng giao dịch. Gần đây, Bitcoin được cho là đang rất cần một giải pháp mở rộng quy mô hoạt động, vì sự xuất hiện của các NFT Ordinal và token BRC-20 đã khiến các khối cơ bản này phải đối mặt với một thách thức khốc liệt khác.

Cả những Big Blocker và Small Blocker đều có những lập luận hợp lý về việc cân bằng khả năng mở rộng và phân cấp. Những người có thiện chí ở cả hai phe đều muốn thấy Bitcoin thành công. Tuy nhiên, vẫn còn đó sự bất đồng về hướng đi tốt nhất trong tương lai. Cuộc tranh cãi về kích thước khối là đại diện cho những thách thức quản trị trong một giao thức phi tập trung như Bitcoin. Cuối cùng, không dễ để đạt được sự đồng thuận, và tranh cãi chỉ có thể được giải quyết bởi người dùng - họ ủng hộ tính năng nào và coi trọng loại tiền điện tử nào.